Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Gahryman Arkadagymyzyň başlangyçlaryndan ugur alyp, hormatly Prezidentimiziň yzygiderli hemaýat-goldawlary esasynda ýurdumyzyň saglygy goraýyş ulgamyny dünýä ülňülerine laýyklykda döwrebaplaşdyrmak, ilatyň saglygyny berkitmek, ynsan ömrüniň dowamlylygyny uzaltmak babatda toplumlaýyn işler durmuşa geçirilýär. Milli Liderimiziň, Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň tagallalary netijesinde ulanmaga berlen täze saglygy goraýyş desgalaryna halkara güwänamalaryň gowşurylmagy bolsa diňe bir lukmanlaryň däl, eýsem, ähli türkmenistanlylaryň hem buýsanjyny artdyrýar.

Geçen ýyl Türkmenistanyň saglygy goraýyş we derman senagaty işgärleriniň güni mynasybetli, Gahryman Arkadagymyzyň gatnaşmagynda paýtagtymyzda sebitde deňi-taýy bolmadyk, öňdebaryjy tehnologiýalar bilen üpjün edilen 400 orunlyk Halkara sagaldyş-dikeldiş merkezi hem-de 250 orunlyk Halkara fiziologiýa ylmy-kliniki merkezi açylyp ulanmaga berildi. Bu lukmançylyk merkezleri Germaniýa Federatiw Respublikasynyň «Rat für Formgebung German Design Council» edarasy tarapyndan taslamalarynyň bezeg we binagärlik aýratynlyklary, şeýle-de dünýä ülňülerine laýyk gelýän innowasion enjamlar bilen üpjün edilendigi üçin «German Design Award Winner 2025» atly güwänamalara mynasyp boldy. Olarda näsaglara edilýän ýokary hilli hyzmatlardyr iş şertleri halkara talaplara laýyk gelýär, ulanylýan lukmançylyk enjamlary bolsa ekologik taýdan howpsuzdyr.

Hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda, Türkmenistanyň at gazanan arhitektory Gahryman Arkadagymyzyň başlangyçlary esasynda ulanmaga berlen Halkara sagaldyş-dikeldiş merkezi hem-de Halkara fiziologiýa ylmy-kliniki merkezi ýokary halkara ykrarnama mynasypdyr. Bu desgalaryň gurulmagy “Gap Inşaat Ýatyrym we Dyş Tijaret A.Ş.” türk kompaniýasy üçin uly üstünlik boldy: olaryň taslamalary kompaniýa Germaniýa Federatiw Respublikasynyň Frankfurt şäherinde «Ajaýyp binagärlik», «Ajaýyp aragatnaşyk dizaýny», «Önümiň ajaýyp dizaýny» ýaly ugurlar boýunça «Rat für Formgebung German Design Council» edarasy tarapyndan geçirilen bäsleşige gatnaşyp, onda ýeňiji bolmaga ýardam etdi. Bu bäsleşigiň GFR-iň Federal Hökümetiniň goldaw bermeginde Frankfurt şäherinde her ýyl geçirilýändigini bellemek gerek.

Mälim bolşy ýaly, Halkara sagaldyş-dikeldiş merkezi we Halkara fiziologiýa ylmy-kliniki merkezi geçen ýylyň oktýabrynda açylyp ulanmaga berildi. Şonda hem bu döwrebap desgalara güwänamalar hem-de degişli nyşanlar gowşurylypdy. Munuň özi olaryň ýokary derejesiniň, öňdebaryjy lukmançylyk tehnologiýalary bilen enjamlaşdyrylyşynyň dünýä ölçeglerine laýyk gelýändiginiň ykrarnamasy boldy. Gahryman Arkadagymyz açylyş dabarasynda eden çykyşynda şeýle döwrebap merkezleriň gurlup ulanmaga berilmegi bilen ýurdumyzyň ilatyna edilýän saglygy goraýyş hyzmatlarynyň hiliniň ýokarlanýandygyny, täze iş orunlarynyň döredilýändigini, lukmanlaryň iş şertleriniň has-da gowulanýandygyny aýtdy we munuň milli saglygy goraýyş ulgamyny ösdürmek üçin döwletimiz tarapyndan ähli mümkinçilikleriň döredilýändigine aýdyň şaýatlyk edýändigine ünsi çekdi. Şunda ýakynda hormatly Prezidentimiziň bu ugurda alnyp barylýan işleriň has-da öňe ilerlemegine aýratyn itergi beren kliniki ordinatura hakynda Düzgünnamany tassyklamak hakynda Karara gol çekendigini-de nygtamak gerek. Bu resminama «Bilim hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda hem-de «Saglyk» Döwlet maksatnamasynda kesgitlenen wezipeleri durmuşa geçirmek, ýokary hünär derejeli lukmançylyk ugurly hünärmenleri taýýarlamak, lukmanlaryň hünär bilimini çuňlaşdyrmak we amaly taýýarlygyny has-da kämilleşdirmek ýaly maksatlara ýetmäge gönükdirilendir.

Ulanmaga berlen wagtyndan bäri Halkara sagaldyş-dikeldiş merkezinde näsaglara ýokary hilli hyzmat edilýär. Ol diňe bir ýurdumyzda däl, eýsem, Merkezi Aziýa sebitinde-de şikeslerden, kesellerden soň näsaglaryň saglygyny dikeltmäge ýöriteleşdirilen ýeke-täk lukmançylyk edarasydyr. Multimedialaşdyrylan sagaldyş-dikeldiş ugurly lukmançylyk enjamlary bilen enjamlaşdyrylan merkeziň düzüminde çagalaryň we ulularyň saglygyny dikeltmek üçin niýetlenen dürli bölümleriň 20-den gowragy bar. Bölümleriň işi her bir näsaga aýratyn çemeleşmäge niýetlenendir. Halkara sagaldyş-dikeldiş merkezinde ýokary derejeli şertlerden we mümkinçiliklerden, häzirki zaman saglygy goraýyş ulgamynyň gazananlaryndan peýdalanyp, raýatlarymyzyň saglygyny goramak ugrunda netijeli zähmet çekmek babatda hemme şertler döredilendir. Bu lukmançylyk edarasynda dowamly kesellerden we operasiýadan soň, uly ýaşly adamlardyr çagalaryň saglygyny ýatymlaýyn hem gatnaw şertlerinde dikeltmek işleri amala aşyrylýar. Şunda öňdebaryjy tehnologiýalar bilen bir hatarda, halk lukmançylygynyň tejribesi hem ulanylýar. Munuň özi dürli keseller bilen kesellän näsaglaryň tiz wagtda adaty durmuşa dolanmagyna, işe ukyplylygynyň doly dikeldilmegine oňyn täsir edýär.

Şeýle ähmiýetli desgalaryň ýene biri paýtagtymyzdaky 250 orunlyk Halkara fiziologiýa ylmy-kliniki merkezidir. Bu ýerde ylmy-kliniki bölümleriň, barlaghanalaryň, anyklaýyş bölümleriniň amatly ýerleşmegi öňde goýlan wezipeleri öz wagtynda ýerine ýetirmek üçin oňyn şertleri döredýär. Merkezde dermanlyk ösümlikleriň melhemlik häsiýetleri, allergologiýa we immunologiýa, kadaly iýmitlenmek, fiziki işjeňlik, sport, zähmetiň fiziologiýasy ýaly ugurlar öwrenilýär, olar boýunça kliniki, okuw, ylmy-barlaghana işleri alnyp barylýar. Bu ýerde halypa-şägirtlik ýörelgesine esaslanyp, ýaş lukmanlaryň mekdebi döredildi we onda ýerli hünärmenlerimiz tarapyndan saglygy goraýyş boýunça halkara hyzmatdaşlygyň çäklerinde dünýä ölçeglerine laýyk gelýän bejergiler amaly lukmançylyga ornaşdyrylýar. Täze innowasion enjamlaryň kömegi arkaly geçirilýän operasiýalardan soňra, näsaglaryň sagaldyş döwri gysgalýar we işe ukyplylygy tiz wagtda dikeldilýär. Netijede, olar öýüne iberilip, maşgala lukmanynyň gözegçiligine ýollanylýar.

Şu günler merkezde holedohoskop enjamy arkaly holedohoskopiýa barlagy geçirilip, dogry we doly kesel kesgitlemesi goýulýar hem-de netijeli bejergi ýerine ýetirilýär. Bu ýerde geçirilýän holangioskopiýa barlagy kontrast serişde arkaly rentgen şöhleleriniň aşagyndaky ýörite endoskop enjamynyň kömegi bilen agyz boşlugyndan bagyr içki we bagyr daşky öt ýollaryna baryp, şol ýerden daşlary, gysylmalary, öt akymyna päsgel berýän beýleki sebäpleri anyklamaga ýardam berýär. Kesel anyklanandan soňra, daşy çykarmak amaly ýa-da zerur bolan ýagdaýynda, öt ýollaryna operatiw bejergiler geçirilýär. Operasiýanyň bu usuly näsagyň endamyna hiç hili tyg düşürmezden ýerine ýetirilýär we olaryň operasiýadan soňky dikeliş döwrüni gysgaldýar. Mundan başga-da, Halkara fiziologiýa ylmy-kliniki merkezinde aşgazandan iýmitiň onkibarmak içegä geçmegine päsgel berip, adamyň bedeninde dürli patologik hadysalaryň ýüze çykmagyna şert döredýän ýagdaýlarda laparoskopik şertinde Bilrot II usuly bilen aşgazanyň rezeksiýasy üstünlikli ýerine ýetirilýär. Bu hirurgik bejergini alan näsaglar gysga döwrüň içinde özbaşdak iýmitlenip başlaýarlar.

Halkara sagaldyş-dikeldiş merkezine we Halkara fiziologiýa ylmy-kliniki merkezine Germaniýa Federatiw Respublikasynyň «Rat für Formgebung German Design Council» edarasy tarapyndan «German Design Award Winner 2025» atly güwänamalaryň berilmegi olaryň halkara derejede ykrar edilýändiginiň ýene bir aýdyň mysalydyr. Ilatyň saglygyny bejermäge we dikeltmäge gönükdirilen şeýle ajaýyp desgalaryň gurlup ulanmaga berlendigi üçin ildeşlerimiz Arkadagly Gahryman Serdarymyza hem-de lukman Arkadagymyza tüýs ýürekden hoşallyk bildirip, janlarynyň sag, ömürleriniň uzak bolmagyny, il-ýurt bähbitli, döwlet ähmiýetli işleriniň mundan beýläk-de rowaçlyklara beslenmegini arzuw edýärler.