Türkmentelekom Bot

Türkmenistan howa meseleleri boýunça öz garaýşyny beýan etdi we sebit bitewiligine çagyrdy


14.05.2025

Aşgabatda Howanyň üýtgemegi boýunça 7-nji Merkezi Aziýa maslahatynyň (CACCC-2025) açylyş dabarasynda Türkmenistanyň Daşky gurşawy goramak ministri Çarygeldi Babanyýazow çykyş etdi. Ol howanyň gün tertibine berk milli ygrarlylygy we Merkezi Aziýa döwletleriniň ekologiýa howplaryna garşy tagallalaryny birleşdirmek boýunça ýurduň garaýşyny beýan etdi.

20.jpg

Ministr Türkmenistanyň Prezidentiniň ýolbaşçylygynda daşky gurşawy goramak we ekologiki abadançylygy döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň birine öwrülendigini aýtdy. Milli derejedäki anyk ädimler – 2019-njy ýylda Howanyň üýtgemegi baradaky Milli strategiýanyň täze redaksiýasynyň kabul etdilmegi, 2022-nji ýylda Pariž ylalaşygy boýunça Milli derejede kesgitlenen goşandynyň (NDС) tassyklanylmagy, şeýle hem 2023-nji ýylda Türkmenistanyň Ählumumy metan borçnamasyna goşulmagy ýurduň bu meselelere çynlakaý çemeleşýändiginiň subutnamasydyr.

14 (а).jpg

Sebitleýin hyzmatdaşlygyň ähmiýetine ünsi çeken Çarygeldi Babanyýazow, Merkezi Aziýa ýurtlarynyň öňünde durýan birnäçe meseleleri we olary ýeňip geçmek çärelerine ünsi jemledi. Aýratyn hem ol:

• Aral deňzi meselesi: Ministr deňzi öňki ýagdaýyna getirmegiň mümkin däldigini aýtdy hem-de çölleşmegiň we sebitiň gowşak ýerlerinde duz tozanlarynyň ýaýramagynyň netijelerini azaltmagyň we uýgunlaşdyrmagyň zerurdygyny aýtdy.Türkmenistanyň milli tagallalaryna mysal hökmünde endemiki ösümlikleri ulanyp, ýurduň demirgazygyndaky Bötendag belentliginde 20 müň gektar meýdandaky giň tokaý zolagy, şeýle hem Daşoguz we Lebap welaýatlarynda (hersi 10 müň gektar) tokaý zolaklaryny döretmek boýunça işleri mysal getirdi.

• Suw serişdelerini tygşytly peýdalanmak: Howanyň üýtgemegi sebäpli suw üpjünçiliginiň azalýandygyny göz öňünde tutup, topraklaryň ikinji derejeli duzlanmagynyň öňüni almak üçin suwy netijeli ulanmagyň zerurlygy nygtaldy.

• Çölleşmek we tozanly tupanlar: Ösümlik örtüginiň ýitmegi we saglyga hem-de ekoulgamlara ýaramaz täsir edýän tozanly tupanlarynyň köpelmegi sebäpli çölleşmegiň tizleşýändigi bellendi. Bu hadysa garşy göreşmek we hasylly toprak gatlagynyň ýitmeginiň öňüni almak üçin toplumlaýyn ylmy çäreleriň zerurlygy görkezilýär.

• Buzluklaryň eremegi: Türkmenistanda buzluklar bolmasa-da, ministr Merkezi Aziýanyň daglarynda olary goramak başlangyçlary barada oňyn pikirleri aýtdy, sebäbi bu ýerden gözbaş alyp gatýan derýalar (Amyderýa ýaly) ýurt üçin esasy suw çeşmesi bolup durýar.

Ministr bu meseleleriň hemmesiniň – Aral deňziniň, suw serişdeleriniň, çölleşmegiň, ereýän buzluklaryň eremegi – tebigy bölekleriň biri-biri bilen baglanyşygy sebäpli sebit ýurtlary üçin umumydygyny aýratyn belledi. Şol sebäpli, onuň pikiriçe, olaryň çözgüdi diňe bir milli derejede däl, eýsem ilkinji nobatda sebit derejesinde hem tagallalary talap edýär.

2.jpg

Çarygeldi Babanyýazow çykyşynyň ahyrynda “CACIC-2025” maslahatynyň bu derwaýys meseleleri çözmekde tagallalaryň jemlenmegine we tejribe alyşmagyna möhüm goşant goşjakdygyna umyt bildirdi. Ministr eger Merkezi Aziýa döwletleri öz garaýyşlaryny, başlangyçlaryny, tagallalaryny we güýçlerini birleşdirse, bu maslahatyň maksadyna ýetjekdigini aýtdy.

 

 

Täzelikler

2 3 4 5 ... 10

Kömek gerekmi?

Biziň hünärmenlerimiz hemişe sizi gyzyklandyrýan soraglaryňyza jogap bermäge taýyn